maandag 3 december 2007

Wereldgeschiedenis, college 7, 27 november 2007

Modernisering

Modernisering kun je verklaren in de volgende begrippen:

- Schaalvergroting
- Verplaatsing
- Versnelling
- Nivellering
- Materialisering
- Versplintering
- Rationalisering
- Specialisatie

Schaalvergroting
De bevolkingsgroei steeg begin van de 18de eeuw door een afname van het sterftecijfer en het geboortecijfer bleef hoog. De levensstandaard ging omhoog daardoor gingen er minder baby's dood maar de mensen bleven voortplanten. Hierdoor is de bevolkingsgroei te danken. Dit corgieerde zich wel op een gegeven moment en Frankrijk was hier voorloper in. Hierdoor werd Frankrijk een relatief klein land in Europa.

Verplaatsing
In de steden vond de economische activiteit plaats. Hierdoor wonen tegenwoordig 50 % van de wereldbevolking in de steden. Verstedelijking is voorbode geweest voor de individualisering omdat je een klap je hele sociale omgeving kwijt bent als je naar de grote stad verhuist.

Versnelling
De wereld gaat steeds sneller een oorzaak hiervoor was de telegraaf, binnen een paar minuten wist je wat er aan de andere kant van wereld gebeurde. Hier heeft een bepaalde groep in de samenleving veel profijt van. Als iedereen deze technologie kan gebruiken dan wordt het eigenlijk alleen maar onrustiger, denk aan de mobiele telefoon of internet tegenwoordig.

Nivellering
Een modiale wereld vraagt om nivellering. Om bijvoorbeeld handel te drijven over de wereld is er één goede container nodig die overal op past. Hetzelfde kun je zeggen van eten. Bedrijven zoals McDonalds maken hamburgers die elke samenleving lust. Verschillende ritmes uit de wereld worden homogeen. Er vindt culturele homogenesering plaats.

Materialisering
De samenlevingen vereconomiseren er wordt steeds intensiever geleefd en meer aangeschaft. We kunnen ons geluk in materiaal uitdrukken en hebben deze materialen ook nodig zonder kunnen we niet meer.

Versplintering
In de moderne samenlevingen is gebrek aan sociale cohesie door versplintering van hele bevolkingsgroepen. We gaan leiden aan het aanbod van de markt en hierdoor ontstaat stress. De echte hartstocht/passie/horizon is eigenlijk verdwenen uit ons leven.

Rationalisering
Een voorbeeld hiervan is de ver wetenschappelijking van de economie. Niets kan meer zonder kennis op de markt worden gebracht. Er moet altijd een gezonde basis gevonden worden voor het waarom van het product.

Specialisatie
Steeds meer mensen die steeds minder verstand hebben van steeds meer. Hele landen specialiseren zich tegenwoordig denk aan de Nederlandse kenniseconomie.

Documentaire

In de documentaire 'the Corporation (2005)' wordt ingegaan op de toekomstige positie van de bedrijven in de samenleving. Vragen die hierbij gesteld kunnen worden zijn:

- Hoe ver kan bezit gaan? In de commerciële wereld of misschien wel daarbuiten.
- In welke mate hebben bedrijven de vingers in de pap?
- Is het etisch om kinderen via de reclame te beinvloeden?

In de documentaire kwam het dorp 'Celebration' naar voren. Een compleet dorp gemaakt op de principes van Walt Disney. Zou dit de toekomst zijn voor een commerciële samenleving?

Meer info over Celebration Village op http://en.wikipedia.org/wiki/Celebration,_Florida en over de The Corporation (2005) op http://www.thecorporation.com/

zondag 2 december 2007

Wereldgeschiedenis, college 6, 20 november 2007

Democratisering

De eerste democratie vormt zich in Athene de belangrijkste reden hiervoor is de Falanx en de Gallioen. Specialisatie is ook een belangrijke reden tot democratie in Europa. De Athenese democratie (van 600 - 300 vChr.) kenmerkt zich door zogenoemde Ecclesia, alle mannen van boven de twintig jaar. Uit deze mannen kwamen elk jaar vijfhonderd mannen naar voren die dat jaar de staat regeerde de zogenoemde 'Raad der Vijfhonderd'. Deze groep werd opgedeeld in tien maal vijftig mannen en deze regeerde eentiende van het jaar. Dit systeem was zo om de macht te verdelen en om het klassesysteem te omzeilen.
De Romeinse democratie (500 vChr, - 44 nChr) was eigenlijk een kopie van de Atheense maar dan doordachter. In de Romeinse democratie was vooral de aristocratie aan de macht. De Patrieziers waren hier de beroepsmensen die de staat regeerde. Hierdoor had de Romeinse staat een meer stabiele democratie. Wij hebben veel van deze vorm van democratie overgenomen in de moderne tijd.

Belangrijke data in de democratie zijn de revoluties te weten:

- 1776 Amerikaanse Revolutie
- 1789 Franse Revolutie
- 1989 Fluwelen Revolutie (val van de Muur, ijzeren gordijn)

Amerikaanse Revolutie
De aristocratie verzette zich tegen de belastingverhoging van het Britse parlement, dit kwam door de Britse oorlogsschulden oorzaak oorlog met Frankrijk. De rijke heren sloegen de handen ineen en samen met de Fransen was de revolutie een feit.

Franse Revolutie
Het steunen van de Amerikanen had de Fransen veel geld gekost en daardoor moesten ook in Frankrijk mensen gaan betalen voor de oorlog. Er deed zich als het waar een kopie voor van de Amerikaanse Revolutie.

Het uiteindelijke doel was de staten soeverein (=heerser met een aan geen hoger gezag ondergeschikte macht, of wel soevereiniteit= omstandigheid dat een gezag, van geen ander gezag afhankelijk is) werden.

Fluwelen Revolutie
De val van de muur in Berlijn in 1989 betekende het einde van communistische heilstaten. De economische successen van de westerse wereld waren niet meer te verklaren in de totalitaire staten. Dat dit zonder bloedvergieten is gebeurt is opmerkelijk. Nog amper een half jaar daarvoor werd een vreedzame opstand platgeschoten op het plein van de Hemelse Vrede ins China om even een contrast te geven aan deze overgang in de nieuwe wereld. Je zou 1989 kunnen bestempelen als een overwinning van de liberale democratie.

Nog een mijlpaal in de democratisering van de wereld is de afschaffing van de slavernij in de wereld dit ging in etappes en ging van Engeland (1833) tot Brazilië (1888). Het paradoxale in de afschaffing was dat de democratieën opkwamen terwijl de wereldwijde afschaffing van slavernij nog geen feit was. Dit omdat democratie gelijke rechten voor iedereen bepleit.

Wereldpolitiek, college 6, 19 november 2007

Democratie, een analyse


De sterke punten van een democratie zijn:


- Gelijkwaardigheid, ook al kostte dit tijd om dit voor alle mensen in te voeren. Denk aan zwart/blank, vrouw/man, rijk/arm. Hierbij kun je de vraag stellen; wat is onze waardigheid? Hoe delen goed en kwaad in en doen we dit met onze onwetendheid of juist niet?

Vroeger mochten mensen in een democratie de waarheid weten. Tegenwoordig mag je niet meer de andere overtuigen van jouw gelijk omdat niemand de waarheid in pacht heeft. Dit kun je ook 'het terreur van de betrekkelijkheid' noemen.


- Verdienstelijkheid, wij hebben een samenleving die gebaseerd is op verdiensten. Dit houdt in dat als iemand zijn best doet ook een hogere positie in de samenleving/bedrijf kan innemen.


De zwakke punten van democratie zijn:


- Zodra je iemand de vrijheid geeft kan deze gebruikt of misbruikt worden. Zoals Geert Wilders het nu doet bij de moslims. Hij zet een hele bevolkingsgroep bij het grofvuil door ze uit de liberale democratie te plaatsen. De vrije beïnvloeding biedt ruimte voor afbraak van het systeem.


- De spanning tussen overheidszorg en burgerzorg. Een democratie kan beide herbergen de zogenoemde verzorgingsstaat en nachtwakersstaat, hier is een spanningsveld tussen. Moet de overheid voor hun burgers zorgen of moeten burgers zichzelf verzorgen. In de 19de eeuw was er geen sprake van een verzorgingsstaat zoals wij die nu kende. Toen kwamen de kerken en de verenigingen op voor de zwakkere in de samenleving.


- De democratie verteld niet wat de volksvertegenwoordiging moet vinden van het volk. Moet je je opstellen als populist of als paternalist? (populist= ik doe wat het volk wil ofwel de korte termijn, paternalist= ik doe wat ik denk dat het beste voor het volk is ofwel lange termijn)

- Vrede of vrijheid. Vrede is vooral een kwestie van beheersen en controleren en vrijheid is juist de hele boel loslaten hier zit een paradox in. Welke wil je als staat hanteren? Het is belangrijk om hier een juiste balans in te vinden in de democratie.

- Intolerantie, als iemand in de cirkel van tolerantie iets intolerant doet dan heeft deze zogenoemde cirkel hier geen oplossing voor want tolerantie kan zichzelf niet verdedigen. Als iemand zich dus intolerant gedraagt moeten hier intolerante maatregelen volgen. Hier zit dus ook een paradoxaal luchtje aan.

Andere tijdsgebonden kwalen van de democratie zijn:

- De kiezer heeft niet genoeg aan 1 stem, mensen stemmen niet meer vanuit ideologie waardoor ze niet meer aan 1 stem genoeg hebben. In de tegenwoordige tijd kunnen we het vinden in heel veel partijen qua standpunten maar we kunnen er maar eentje kiezen.

- Ons gelijkwaardigheiddenken schiet fundamenteel tekort. in ons betrekkelijkheiddenken kunnen we niet meer beweren dat ieder mens vanuit redelijkheid en weloverwogenheid denkt. Niemand kan meer spreken van een waarheid en dus ook niet vanuit de waarheid vanuit het gelijkheidsbeginsel

- De blackbox van de formatieronde. Tijdens de formatieperiode van een nieuw kabinet weet de kiezer niet wat er met zijn/haar stem gebeurt. Je ziet het bij de laatste vijf kabinetten dat de meerderheid moet worden opgevuld met een kleine partij die onverwacht veel standpunten in het akkoord krijgt. Deze formatieperiode is dus een periode van democratische intransparantie.

Oplossingen voor het huidige kiesstelsel:

Het kiezen in thema's kan ons veel voordelen brengen. Zo kan een kabinet worden samengesteld op thema's en wordt de MP gekozen door de burger die verantwoordelijk is voor de formatie. Zo omzeil je de blackbox van de formatie en is direct na de verkiezingen het kabinet al gevormd. Hiermee wordt de democratie meer transparant.
Belangrijk bij het bedenken van een nieuw kiessysteem is: een ideale democratie bestaat niet. Ga voor het minst beroerde systeem! Aldus Fukuyama.

maandag 19 november 2007

Wereldgeschiedenis, college 5, 13 november 2007

Specialisatie

Om een beschaving te bouwen heb je een ding nodig namelijk te veel eten. Op deze manier hoeft niet iedereen zich druk te maken over dat er brood op plank verschijnt en kunnen anderen zich op andere dingen focussen bijvoorbeeld timmerman worden. Op deze manier konden mensen zich gaan specialiseren. Er zijn twee revoluties te onderscheiden in de opmaat naar specialisatie namelijk:
- Neolithische (r)evolutie: van jagen en verzamelen naar landbouw en veeteelt
- Sedentaire revolutie: van een nomadisch bestaan naar vaste nederzettingen

In de eerste revolutie er een grote sprong gemaakt en dat is het domesticeren van dieren (vanaf 8000 v. Chr.) . Door dit te doen kon er veel meer eten van de landen worden gehaald in veel kortere tijd.

De eerste graanschuren onstonden (in Sikkel vorm, voor bescherming van de gebieden) in Palestina, Jordanie en Irak.
Volgens Roseau onstonden met het de specialisatie ook de ellende voor de mensen onder de noemer 'vrije tijd'. Dit gaf mensen de tijd om na te denken want anders waren ze bezig met jagen en verzamelen. De eerste plunderingen van de graanschuren komen tegelijkertijd opzetten.

De beschavingen komen opzetten eerst de Islamieten daarna de Chinezen en toen de Europese beschaving. Chinezen hebben het uiteindelijk het beste gedaan in de geschiedenis. Zij hadden ongelooflijk veel rijst en kookte hun vieze water voor de thee die ze dronken en hadden het wasbare katoen tot hun beschikking. Dit heeft veel ziektes voorkomen in China. Het feit dat zij het beste hun beschaving voor elkaar hadden is te zien aan het inwoner aantal van China, ongeveer 1,3 miljard (al is dit nooit officieel geteld). Desalniettemin heeft China haar grondgebied nooit echt uitgebreid omdat ze geen vechtersmentaliteit hadden in de geschiedenis.

De Chinezen hadden ook geen echte handelsmentaliteit omdat de bedrijven nooit groter dan de familie mochten worden. Dit werd gecontroleerd door de Mandarijnen (=Chinese ambtenaren). In Europa gingen families elkaar helpen en zo onstonden transfamiliare ondernemingen. Op deze manier onstonden er in Europa de beste condities om de beste handel te bedrijven.

Tegenwoordig specialiseren hele landen zich, denk aan de Nederlandse kenniseconomie. Uiteindelijk gaat het om geld verdienen en tegenwoordig kun je ook geld verdienen door alleen maar geld te verplaatsen en dus niet meer dingen te verkopen. Denk aan aandelen en obligaties. De beurs gaat om emotie en dit hebben wij deze les terug gezien in de Tegenlicht documentaire 'De dag dat de dollar valt'. Deze documentaire is terug te zien op http://www.vpro.nl/programma/tegenlicht/afleveringen/24877874/media/24974875/
Meer informatie rondom deze uitzending op
http://www.vpro.nl/programma/tegenlicht/afleveringen/24877874/

Wereldpolitiek, college 5, 12 november 2007

Hoe gevaarlijk is een democratie voor zichzelf?

Om antwoord te krijgen op deze vraag moet je jezelf eerst afvragen waarom democratie zo goed bij de huidige samenlevingen past? Dit is omdat democratie het beste past bij onze erkenning zoals al in eerdere college's naar voren kwam. Het enige wat ontbreekt is individuele erkenning. Het verlangen en de thymos worden niet bevredigd. Van linker en van rechter zijde is er kritiek op de liberale democratie die wij nu kunnen.

Op de linker zijde is dit:
In een liberale samenleving is nooit sprake van fundamentele gelijkheid, de economische ongelijkheid zal er altijd zijn
Op de rechter zijde is dit:
Mensen zijn juist ongelijk vanuit de natuur. Als je de mensen gelijk behandeld dan wordt hun menselijkheid ontkend.

Voorbeelden van denkers in beide stromingen zijn:
Links: Marx. Lenin
Rechts: Nietsche

Nietsche zei dat democratie de slapste mensen maakte. Doordat mensen zonder passie/hartstocht leefde. Als mensen dit niet kwijt kunnen dan wordt de mens zwak en slap.

Wij zeggen te vaak dat alles betrekkelijk is zodat de hartstocht uit onze handen wordt geslagen. (Quote uit het college)

Het verschil tussen links en rechts is in te delen in isothymia en megalothymia, respectievelijk het streven naar imperialisme en het streven naar gelijkheid. Fukuyama zegt in zijn boek over deze twee: De liberale democratie kan op de lange duur van binnenuit ontwricht worden door een teveel aan megalothymia, of door een teveel aan isothymia, het vurige verlangen naar gelijke erkenning. Ik vermoed dat het eerste uiteindelijk de grootste bedreiging voor de democratie zal vormen.
Met andere woorden denkt hij dat het rechts denken in een liberale democratie de grootste bedreiging kan zijn voor het systeem.

Het gaat erom in de democratie of de mens wel genoeg 'uitlaatkleppen' heeft. Als dit zo is blijft de mens tevreden wordt hij/zij hierin beperkt dan is de democratie aan vervorming toe volgens hem of haar.

Ons systeem zorgt ook voor vereenzaming van de mens. Mensen krijgen niet genoeg basiswaardering en daardoor kruipen ze in hun schulp. Idols is een goed voorbeeld van kinderen waarbij de ouders te weinig basiswaardering hebben gekregen. De ouders van deze kinderen geven hun kinderen zoveel waardering dat ze opeens alles kunnen, dit is een vorm van hypercorrectie.
"Je kunt nooit meer waardering geven dan jezelf gehad hebt" (E.J. Ouweneel)

Vooral de groepen onderaan de maatschappelijke ladder krijgen geen waardering hierdoor worden ze meer gevoelig voor populistisch extreem gedachtegoed.

zondag 11 november 2007

Wereldgeschiedenis, college 4, 6 november 2007

Globalisering in de geschiedenis

De globalisering is er al sinds mensenheugenis. Wat hebben we allemaal uitgewisseld en waar heeft dat tot geleidt?

De belangrijkste dingen die we hebben uitgewisseld zijn:

- Epidemieën
- Gewassen
- Slaven (Slaverij)

Epidemieën

De belangrijkste voorbeelden van epidemieën zijn:

- Bof & mazelen in de 2de eeuw, ongeveer eenderde van de Romeinen dood
- Pest in de 14de eeuw, ongeveer eenderde van de Europeanen dood

Toen andere volkeren over de wereld gingen varen naar andere gebieden breide deze ziektes zich uit over hele volksstammen. In de 16de eeuw gingen de Spanjaarden naar India hierbij gingen 50-90 % van de Indiërs aan dood. Aan ziektes die de Spanjaarden hadden meegenomen waar zij al immuun voor waren. Andersom gebeurde dit natuurlijk ook.

In de 19de eeuw was Europa dichtbevolkt en vies hierdoor onstonden de vieze ziektes zoals Cholera, Tuberculose en Tyfus.

De laatste epidemie die er was, was na de eerste wereldoorlog. Na 1918 zorgde de Spaanse griep voor veel doden doordat veel volkeren met elkaar in contact hadden gestaan.

Gewassen

Uit Zuid-Amerika kwam het volgende:
Aardappels, Mais, Milli, Casave, Pinda's, Bonen, Cacao, Ananas, Tabak, Tomaten en Pompoenen.
Uit Ethiopie kwam koffie en suiker.

Slaven (Slavernij)

Deze gewassen moesten door iemand verbouwd en geoogst worden en zo kwam de slavernij op gang. De handelaren uit Europa hadden hiervoor een systeem bedacht. Ze haalden de slaven uit Afrika (op dezelfde breedte als Zuid Amerika, de meeste slaven gingen naar Brazilie, Caribisch gebied en de Antillen) en vervoerde daarna de gewassen weer naar Europa. Zo hoefde het ship bijna nooit leeg te varen. De slavernij heeft van 1445 tot aan 1860/1870 geduurd. Nederland was een van de laatste die de slavernij verbood. In de 18de eeuw was de slavernij op zijn hoogtepunt en in die tijd kwamen ook de eerste democratieën op, wat op zijn zachts gezegd paradoxaal was).

Rond het begin van de eerste wereldoorlog was de globalisering op zijn hoogtepunt. Na de beurscrash in Amerika in 1929 was dit wel anders en werden landen vooral autarkisch (=het (al dan niet economisch) streven zo min mogelijk afhankelijk te zijn van anderen. Zelfverzorging of zelfvoorziening zijn synoniemen).
De meeste landen konden autarkisch handelen alleen Duitsland, Italie en Japan niet. Hier was ook meteen de reden voor het uitbreken van de tweede wereldoorlog.

Wereldpolitiek, college 4, 5 november 2007

Culturele obstakels in de democratie

Dingen die democratie kunnen belemmeren zijn:



1. Nationalisme
2. Religieuze intolerantie
3. Onvermogen tot zelfbestuur
4. Sociale Ongelijkheid



In het geval van nationalisme is het nooit verkeerd om trots te zijn op je land maar hier moet niet in worden doorgeschoten. Dat is het verschil tussen generale trots aan de ene kant en exclusieve trots aan de andere. De tabel hieronder laat zien wat er gebeurt als je te ver gaat in de nationale trots.



Nazisme is eigenlik een combinatie van rascisme en fascisme.


Bij religieuze intolerantie gaat het over hoe de religie zich verhoudt tot de staat/het bestuur. Het is niet mogelijk om twee religies in een land te hebben die denken dat ze het allebei voor het zeggen hebben. Dit zorgt voor instabiliteit in het land en is dus een gevaar voor de democratie


In een democratie is het belangrijk dat mensen die in het land wonen ook zichzelf kunnen besturen. Het respecteren van de democratie is hier een belangrijk iets. Bij onvermogen tot zelfbestuur komt dus de democratie onder druk te staan


Het is een democratie belangrijk dat alle groepen gelijk behandeld worden. Is dit niet het geval is er sprake van sociale ongelijkheid. Het achterstellen van groepen, zoals Geert Wilders dat doet, is een gevaar voor democratie in een land.


Natuurlijk is de democratie in elk land door cultuurverschillen anders. Dit is het beste te onderscheiden door de thymos van een land (=waardering waar je een bepaalde emotie aan verbindt). In Oost-Azie is bijvoorbeeld de thymos veel meer familie gericht dan als bij ons op het individu. Zo is woede bij ons meer schaamte bij een andere cultuur.


Reaal politiek


Vader van de reaal politiek is Machiavelli hij zei dat je niet naar leiders moet luisteren maar moet kijken naar wat ze doen. Alle theorieën in de reaal politiek gaan ervan uit dat een land altijd in gevaar is een goede voorbeeld hiervan is de Koude Oorlog tussen de Sovjetunie en de VS. Henry Kissinger was in die tijd minister van Buitenlandse Zaken. In die tijd was er sprake van een bipolaire machtverdeling. Het streven is naar een multipolaire machtsverdeling maar het nationalisme en de reaal politiek staan hier in de weg.


De VN heeft als toelatingseis dat een staat seculier is maar is dit een opmars naar een multipolaire machtsverdeling?